ICT in dienst van het realiseren van maatschappelijke opgaven

From partnersenproppersolutions
Revision as of 23:22, 16 January 2018 by Bart Litjens (talk | contribs)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)
ICT in dienst van het realiseren van maatschappelijke opgaven
Er voltrekt zich een digitale transformatie waarbij digitale technologie doordringt in alle aspecten van ons leven en onze samenleving. Deze transformatie heeft grote gevolgen voor de overheid en voor gemeenten in het bijzonder. Technologische ontwikkelingen stellen gemeenten voor nieuwe uitdagingen. Tegelijkertijd bieden ze ook geheel nieuwe mogelijkheden. Ondertussen zien we dat gemeenten ICT vooral aansturen als bedrijfsmiddel. Om te voorkomen dat gemeenten blijvend achterop raken is dringend een aantal stappen nodig. Hoe kun je dat organiseren en wat is daarbij een goede rol voor de gemeenteraad?



We baseren dit blog op een recent onderzoek naar ICT dat we uitvoerden in de gemeente Winterswijk.

Digitale transformatie

Tim Urban (2015) geeft de impact van Artificial Intelligence op de menselijke vooruitgang weer in de onderstaande figuur.In deze digitale transformatie spelen ook andere technologische ontwikkelingen een belangrijke rol.

Tim urban.png

Toepassing van deze technologieën kan op drie manieren doorwerken op de te maken financiële kosten door de gemeente – waarbij dit per toepassing kan verschillen (zie de volgende figuur).

Technologische ontwikkelingen.png

ICT als voorwaarde voor het vergroten van gemeentelijke bestuurskracht

De gemeenteraad van Winterswijk beseft dat ICT veel kansen biedt om de gemeentelijke bestuurskracht te vergroten en kwetsbaarheden het hoofd te bieden. Tegelijkertijd ontbreekt het aan affiniteit met dit onderwerp om hier goed op in te kunnen spelen. Mede om die reden geeft de raad in oktober 2016 opdracht voor een onderzoek naar het strategisch vermogen van ICT en het functioneren van de ICT-organisatie.

Gemeente Winterswijk (staat net als alle andere gemeenten in Nederland) voor een groot aantal uitdagingen, waarbij ICT een rol kan spelen, onder meer:

  • Met open data en transparante besluitvorming bijdragen aan democratisering.
  • Samenwerken met een groot aantal verschillende spelers – bewoners, organisaties, bedrijven en andere overheden – rond concrete vraagstukken en opgaven en dwars door organisatiegrenzen heen.
  • Snel en flexibel kunnen inspelen op ontwikkelingen, initiatieven en vragen in de samenleving.
  • Altijd actueel inzicht in de feitelijke situatie in de samenleving hebben.

Weinig ruimte om in te spelen op technologische ontwikkelingen

Uit het onderzoek voor gemeente Winterswijk blijkt dat er beperkte ruimte is om goed in te spelen op de technologische uitdagingen en mogelijkheden – ondanks een grote inzet van de ICT organisatie. De aansturing van ICT en informatievoorziening gebeurt voor een groot deel door twee spelers: het Rijk en de ICT- en IT-specialisten/ teams zelf. Voor alle gemeenten en dus ook voor Winterswijk geldt dat een groot deel van het werk en van de ontwikkelagenda nu nog wordt gedomineerd door de rijksoverheid. Het gaat dan onder meer om het vullen en gebruiken van landelijke basisregistraties, gegevenskwaliteit, privacy en beveiliging. Het Rijk stelt een groot aantal eisen en de invoering daarvan loopt nog zeker tot 2020 door. De gemeente is druk bezig om deze basis op orde te krijgen.

Gemeenten moeten onder meer voldoen aan de Baseline Informatiebeveiliging Gemeenten (BIG). Het gaat daarbij om 304 maatregelen. Gemeenten moeten ook voldoen aan de strenge Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Gemeenten die hier in mei 2018 niet aan voldoen lopen het risico op boetes die kunnen oplopen tot € 20 miljoen per overtreding.

Voorbij de basis

Gemeente Winterswijk zet een aantal stappen voorbij de basis. Onder meer door:

  • het ontwikkelen van een Inwonerportaal zodat inwoners of gezinsleden zelf regie kunnen voeren op de zorg en ondersteuning in het sociaal domein;
  • een proefproject met inzet van Virtual Reality voor de GEO-informatie over de binnenstad;
  • een pilot voor toepassing van Blockchain Technology om de authenticiteit van belangrijke digitale documenten te bewaken. Bijvoorbeeld voor het digitaal versturen van de WOZ-aanslagen.


De gemeente verkent momenteel de digitalisering van werkprocessen in het kader van de Omgevingswet en de uitdagingen op het gebied van het delen van informatie met alle ketenpartners en inwoners via een digitale kaart.

ICT vooral aangestuurd als bedrijfsmiddel

Informatievoorziening rond inhoudelijke of strategisch belangrijke zaken is heel weinig ontwikkeld. ICT en informatievoorziening worden in Winterswijk vooral gezien en aangestuurd als bedrijfsmiddel en nauwelijks als strategische hulpbron voor dienstverlening en het realiseren van maatschappelijke opgaven. Er is beperkte tijd en ruimte om te ontwikkelen en te experimenteren. Bovendien zijn de opleidingsbudgetten voor de ICT-organisatie beperkt.

Sturen op ICT als strategische hulpbron. Wat te doen?

Ondertussen voltrekken de technologische ontwikkelingen zich alleen maar sneller. Het is essentieel dat ICT en informatievoorziening veel meer worden aangestuurd als een strategische hulpbron en raad, college/ ambtelijke organisatie heldere keuzen maken over het gewenste ambitieniveau. Wat is daarvoor nodig?

Nodig is een goede balans en verbinding tussen twee belangrijke aanjagers:

  • Aanjager: wat kan ik voor de samenleving betekenen?
  • Aanjager: wat maakt informatie- en communicatietechnologie mogelijk?



Drijvers.png

Vijf stappen om hier concreet invulling aan te geven

Om te voorkomen dat gemeenten blijvend achterop raken is dringend een aantal stappen nodig.

We werken vijf stappen uit in ons artikel dat je gratis kunt downloaden in de bibliotheek van Opgaven gestuurd werken (er opent zich een nieuw scherm).



Auteurs: Bart Litjens, Igno Pröpper en Ad Strack van Schijndel

Meer artikelen

Klik op een tag voor meer

Afspraak maken of demo aanvragen?

U houdt van snel schakelen?

Wij ook!


Bel of mail
voor een afpraak

Deel op